1-        تواناییها ومحدودیتهای خود را بشناسید.

یکی ازاصول مهم بهداشت روانی خودشناسی است . هریک ازافراد آدمی دارای امکانات ، تواناییهاومحدودیتهایی است. کسانی که ازقوتها وضعفهای خود آگاهی دارند وبا واقعیتهای کمتر گرفتار کجروی وانحراف می شوند.

کشمکشها وتعارضات روانی زمانی پدید می آید که فرد با تجربه های ناکام کننده و دور ازواقعیت روبه رو می گردد . ما باید آن گونه که هستیم خود را قبول داشته باشیم ودست به کارهای خارج ازتوانمان نزنیم واگر کسانی را برتر، باهوشتر وفعال تر ازخود یافتیم کوشش نکنیم به مخالفت با آنان برخیزیم . بلکه برعکس در حفظ شخصیت واحترام آنان بکوشیم تا آنان نیز به سهم خود دراحترام به شخصیت ما دریغ نورزند .چرا که افراد بهنجار خود وزندگی خود را دوست دارند وهرگز کاری نمی کنند که مورد بی احترامی ونفرت دیگران واقع شوند بلکه برعکس ، همه کوشش آنها برآن است که به جلب محبت واحترام دیگران بپردازند.

2-         ظرفیت روانی خویش را وسعت دهید.

انسان برحسب ظرفیت روانی خویش بامسائل زندگی رو به رو می شود . هرقدر ظرفیت روانی افزایش یابد قدرت مقابله با مشکلات بیشتر می شود افزایش ظرفیت روانی رامی توان به عنوان مهمترین عامل درپیشگری ازمشکلات روانی تلقی کرد .

نتیجه افزایش ظرفیت روانی دستیابی به بردباری است . وجود بردباری درفرد نشانه اطمینان به خود است ودر نتیجه مشکلاتی که موجب ناراحتی می شوند قادر به تحریک فرد هستند واستمرار آن ، فرد را به مدرج کمال می رساند و درنتیجه همواره احساس آرامش ، راحتی وایمنی می کند واز چنان قدرت فکری برخوردار می شود که حاضر است بدی را با خوبی پاسخ دهد. این روش موجب ارتباط بسیار صمیمی بین او ودیگران می شود ودشمنان را به صورت دوستان در می آورد . بنابراین معلوم می گردد روش برخورد هرفرد بسته به میزان ظرفیت روانی اوست ودرهربرخورد میزان ظرفیت طرف مقابل باید مورد توجه قرار گیرد. دراینجا توصیه می شود درصورتی که بردبار نیستید خود را بردبار نشان دهید . بدین ترتیب ازراه عادت ، بتدریج ازظرفیت  روانی قوی برخوردار خواهید شد وازدرگیری با افراد وبا مسائل جزئی درامان خواهید بود و می توانید از نیروهای بالقوه خود درامورمهم زندگی استفاده کنید.

3-         احساسات خود را بپذیرید

معمولا هیجانهای شدید اضطراب ایجاد می کنند. خشم ، ترس ، اندوه ، احساس دست نیافتن به هدفها،همگی هیجانهای ناخوشایندی هستند که ممکن است بخواهیم با انکار آنها ازاضطراب درامان باشیم ویا سعی کنیم برخوردی عاری از هیجان داشته باشیم ولی باید بدانیم دربسیاری ازموقعیتها ، بروز هیجان ،یک واکنش طبیعی تلقی میشود .مثلا هیچ علتی برای شرمگین شدن  ازاحساس غربت ویا احساس خشم نسبت به کسی که به عهد خود وفا نکرده است وجود ندارد .این هیجانها طبیعی هستند پذیرفتنشان بهتر ازانکار آنهاست .درشرایطی که نمی توانید هیجان خود را ابراز دارید برای رهایی ازفشارروانی حاصل ازآن ، بهتراست راهی برای برونریزی آن پیدا کنید.پیاده روی طولانی ، کوبیدن برتوپ تنیس ،درمیان گذاشتن مساله با یک دوست همدل و... می تواند هیجان شما را فرونشاند .

4-         نقاط آسیب پذیر (ضعف ) خود را بشناسید

 شناختن موقعیتهایی که شما را ناراحت می کند می تواند شما رادربرابر فشار روانی محافظت کند.بسیاری ازافراد وقتی احساس اضطراب وناراحتی می کنند که با فشارکار روبه رو باشند. دراین حالت با برنامه ریزی وفاصله گذاری دقیق بین کارخود می توانید ازاحساس درماندگی جلوگیری کنید. یا اگرافراد بخصوصی شما را ناراحت میکنند می توانید ازآنان اجتناب کنید ویا سعی کنید بفهمید که درآنان چه چیزی وجود دارد که شما را ناراحت می کند ؟ شاید این افراد اعتماد به نفس بالائی دارند وهمین امرشما را ناراحت می نماید . وقتی علت ناراحتیهای خود را به دقت بشناسید ممکن است موقعیتهای ناراحت کننده را به صورت دیگری ببینید .شاید درمواقعی که مجبورید در برابر دیگران سخن بگوییدبه شدت مضطرب می شوید دراین حال نیزیا می توانید ازاین گونه موقعیتها اجتناب کنید ویا اینکه باتمرین، براعتماد به نفس خود بیفزایید وبه جای این فکر که همه منتظرند تا من دهان بازکنم وازمن ایراد بگیرند به خود بگویید همه با موضوع صحبت من موافق اند ومهم نیست که ازمن چند اشتباه سربزند

5-         استعدادها ورغبتهای خود را پرورش دهید

معمولا افراد کم حوصله وناخشنود ، رغبتهای محدودی دارند وکاهش فعالیتهای لذت بخش سرانجام به افسردگی منجرمی شود بنابراین افراد درهرسن وسالی باید فرصتها را غنیمت شمارند وازآنها حداکثر استفاده را بنمایند و استعدادها ورغبتهای خود رادرزمینه های مختلف ازورزش ومهارتهای جسمانی گرفته تا علائق تحصیلی، خواندن کتابهای مختلف، حفظ آیات واحادیث .کارهای دستی و هنری وانواع مشاغل پرورش دهند. طبیعت آدمی به گونه ای است که هرقدر درباره موضوعی اطلاعات بیشتری داشته باشد به آن موضوع علاقه بیشتری پیدا می کند وهمراه با ان  زندگی ، گیرایی بیشتری می یابد .علاوه براین احساس شایستگی ناشی ازدست یافتن به مهارتها، نقش عمده ای در بالا بردن عزت نفس دارد.

6-         با الگوهای برتر همانند سازی کنید.

همانندسازی به فرایندی اطلاق می شو د که فرد طی آن ویژگیهای فرد دیگری را برای خود سرمشق قرار می دهد.طی فرایند همانند سازی ، فرد رفتارهای گوناگونی کسب می کند که به رشد خویشتن داری ووجدان کمک می کند . همانند سازی نقش قاطعی دررشد طبیعی شخصیت  و اجتماعی شدن فرد دارد. خداونددرقرآن مجید ، الگوهای نمونه ای چون پیامبران الهی را به جوامع بشری ارائه نموده و ازپیروان خود می خواهد که آنان را سرمشق خود قرار دهند و ازایشان پیروی نمایند ومی فرماید : منظورازذکرشرح حال آنها ،تقویت نیروهای فکری وآمادگی بیشتر برای زندگی و تفکر درحال اقوام گذشته وعبرت گرفتن می باشد . همانند سازی باالگوهای برتر موجب می شود هر یک از افراد جامعه سعی نمایند که بهترین فرد باشندودر نتیجه جامعه به صورت حرکت درراه بهترین شدن گام بر می دارد وازرکود واحساس پوچی وافسردگی برحذر می ماند. بنابراین نتیجه عملی همانندسازی باالگوهای برتر، بهترین فرد بودن بالاترین خدمت را انجام دادن وبیشترین رشد را پیدا کردن است

7-         بادیگران روابط صمیمانه برقرار کنید

ریشه اصلی بیشترمشکلات عاطفی، احساس انزوا وتنهایی است . هرگاه بیشتر توجه خود را به مشکلات خود معطوف کنید ممکن است گرفتار یک دلمشغولی ناسالم درباره خود شوید. آدمی موجودی اجتماعی است وبه آرامش واطمینان خاطری که ازجانب دیگران فراهم می شود، نیاز دارد . در مواقعی که با مشکلی روبه رو می شوید ازراه درمیان نهادن نگرانیهای خود با دیگران می توانید برمشکلات خود غلبه کنید .ازطرف دیگر ، علاقه وتوجه به مشکلات دیگران و سعی دربرطرف نمودن آن ، می تواند براحساس ارزشمندی شما بیفزاید.

8-         به موقع ازدیگران کمک بخواهید

برخی مشکلات را به تنهایی نمی توان حل کرد . وقتی احساس می کنید درحل وفصل یک مشکل پیشرفتی ندارید ، موقع آن رسیده که ازدیگران کمک بخواهید .میل به کمک خواستن ازدیگران ،خودحاکی ازپختگی عاطفی است نه نشانه ضعف نباید دست روی دست گذاشت تا احساس درماندگی پدیدآید .