تفاوت های عمیقی در نگرش و رفتار نسل جوان امروز با نسل جوان گذشته، در زمینه نوع آشنایی ها، ازدواج و تشکیل خانواده، محل زندگی، ارتباط زوجین با خانواده هایشان و با خویشاوندان و اقوام همسرشان مشاهده می شود. در زمانهای نه چندان دور، اکثریت قریب به اتفاق دختر خانمها با خانواده های همسرشان همسفره می بودند - در مواردی هم آقا پسر با خانواده عروس همسفره می شد- و در اتاقی که در جواراتاق سایرعروس های آن خانواده و مادرهمسرشان قرار داشت، سکنی می کردند تا در زمانی مقتضی زندگی مستقل خود را بیازمایند و حتی گاها به همین سبک، زندگی زناشویی خود را به پایان می رسانند. اما به مرور زمان سبک زندگی مستقلانه و شخصی جایگزین این سبک زندگی گروهی شد و در امروزه زمانی هیچ یک از طرفین، علی الخصوص دختر خانم ها، حاضر به تجربه چنین سبک زندگی نمی باشند و از همان ابتدای تصمیم برای ازدواج، در اندیشه استقلال از خانواده هایشان هستند و متمایل به تجربه زندگی بدون حضور والدین خود و همسرشان می باشند.
یکی از اساسی ترین مسائلی که زن و شوهران جوان با آن بسیار درگیر می باشند و گاها منجر به تعارضات و کشمکش زوجین با یکدیگر می شود، شیوه صحیح برقراری ارتباط با خانواده همسر است. ضرورت وجود رابطه صمیمانه با خانواده همسر هم برای زن و هم برای مرد از اموری مهم و الزاما اجتناب ناپذیر است چرا که ازدواج، پیوند دو فرد با یکدیگر نیست بلکه پیوستگی دو خانواده با فرهنگ و آداب و رسوم، شیوه های تربیتی وسبک متفاوت زندگی است که سازگاری و همنوایی خاص خود را مطالبه می کند. در مقاله ای که پیش روی شماست، زمینه برقراری روابط بهتر و خردمندانه در باب ارتباط با خانواده همسر و رابطه همسر با خانواده خویش به بحث گذاشته شده است، بدان امید که گامی در تداوم حیات خانوادگی زوجین جوان و حل این معضل در خانواده های تازه بنیان شده برداشته باشیم.
همان طور که می دانید انسان موجودی اجتماعی است و برای برقراری ارتباط صمیمانه و ایجاد محبت وعلاقه با دیگری متمایل است. انسانها به موجب دارا بودن این خصیصه ناگزیرند برای بر طرف کردن نیازهای خویش به ارتباط با دیگران متوسل شوند تا با برقراری ارتباط با دیگران، نیاز به داشتن انس و همدلی را مرتفع سازند. یکی از مهمترین هزاران ارتباطی که در بین انسان ها مرسوم است، ارتباط خانوادگی است که سنگ بنای سایر ارتباطات حسنه و مفید نیز از طریق همین نوع ارتباط گذاشته می شود؛ چرا که ما از همان اوان کودکی به واسطه همین نوع ارتباط بسیاری از بایدها و نبایدها را آموخته ایم وهنجارهای مثبت و منفی اجتماعی را فرا گرفته ایم. لذا بایستی دوباره یادآور شویم که خانواده، این قدیمی ترین نهاد اجتماعی، بستری برای مناسب ترین و حتی بدترین نوع ارتباطات است. با این اوصاف، تدّبر در این زمینه امری مهم قلمداد می شود.
روابط صمیمانه در چهارچوب خانواده به دو بُعد اساسی تقسیم می شود که در بُعد اولیه و هسته ای، صمیمانه ترین ارتباط ها بین زوجین است و در بُعدی دیگر که همجوار و متوازی با بُعد دیگر در زندگی زوجین نقش مهم ایفا می کند، ارتباط با خانواده همسر است. همان طور که پیشتر گفته شد، ازدواج ظاهرا پیوند دو فرد با هم است درحالی که، به واقع وصلت میان دو خانواده است که در تدوام و احیانا در تزلزل پیوند دو فرد نقش حیاتی و مهمی را ایفا می نمایند. دختر و پسر بعد از مدتهای مدید زندگی با خانواده خود، حالا قصد جدایی از آنان را دارند به گونه ای دچار سردرگمی می شوند که کاملا طبیعی است ولی از سوی دیگر مفری نیز برای این مسوولیت پذیرفته شده نیست، لذا مدیریت این رابطه ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است. درکشورهای شرقی و به ویژه در کشور ما، خانواده ها پایبند برخی از آداب و سنن هستند و گاهی این سنت ها با برخی از تفکرات عامیانه و به اصطلاح امروزی "خاله زنک" در آمیخته می شود و موانع و سدهای ارتباطی ناموجهی را بر سر راه زوجین جوان با خانواده هایشان قرار می دهد، از سوی دیگر با ناپختگی، بی تجربگی و خامی جوانان در برخورد با آن مسائل توام می شود که این خود مشکلات عدیده ای را در زندگی که تازه ریشه دوانده است به وجود می آورد.
روابط صمیمانه در چهارچوب خانواده به دو بُعد اساسی تقسیم می شود که در بُعد اولیه وهسته ای، صمیمانه ترین ارتباط ها بین زوجین است و در بُعدی دیگر که همجوار و متوازی با بُعد دیگر در زندگی زوجین نقش مهم ایفا می کند، ارتباط با خانواده همسر است
خانواده همسران بیش از هر گروه دیگری زندگی زوجین جوان را تحت تاثیر قرار می دهند. خانواده ها غالباً علاقمند به دیدار روزانه، هفتگی، ماهانه و ... فرزند، عروس و داماد خویش هستند و از سوی دیگر فرزندان نیز دوست دارند با مشایعت همسر شان به دیدار والدین خویش بروند، که وجود این دید و بازدیدها الزامی است. گاهی یکی از زوجین از انجام چنین معاشرت هایی خودداری می کند و طرف مقابلش را از دیدن اقوام مهم محروم می سازد و گاها همسرشان را در این دید و بازدیدها همراهی نمی کنند و به مرور زمان موجبات تکدر خاطر همسر و والدین وی را فراهم می سازند. از آنجایی که برقراری روابط مطلوب با آنها نقش مهم و در عین حال موثری در تقویت روابط بین همسران دارد، در ادامه سعی شده است راهکارهایی ارائه شود تا زمینه ساز حفظ و تقویت ارتباط مناسب بین همسر و خانواده اش بوده و مامنی امن برای جلوگیری از بروز کشمکش و پرخاشگری در فضای خانه.
• زن و شوهر جوان باید بدانند توجه به خویشاوندان همسر، رفتاری دوجانبه است و به هر دو آنها مربوط می شود. کوتاهی هر یک ازطرفین در این روابط، قصور دیگری را به دنبال خواهد داشت. لذا، بهتر است در حفظ روابط متقابل و جلوگیری از بروز مشکلات در خانواده، نقش فعال و پویایی داشته باشند.
• خانواده شما وهمسرتان سختی ها و زحمات فراوانی را برای بزرگ کردن و ازدواج موفق شما متحمل شده اند. چه بسا با عدم تلاش و ممارست آنان این ازدواج سر نمی گرفت. لذا، شما و همسرتان بایستی قدردان آنها و زحماتتشان باشید و تکدر خاطر آنها را فراهم نسازید. همین احساس تقدیر و ارزشمندی موجب می شود تا شما در محضر آنها جسارت ننموده و حدود احترام را رعایت نمائید.
• زمانی که شما پیوند زناشویی را می بندید، به واقع به پذیرش تعهداتی خود را باید ملزم سازید تا در سایه آن تعهدات به زندگی مشترک خود رنگ و بوی عشق و محبت دهید. یکی از این تعهدات رعایت حقوق و توجه به والدین و اقوام همسر است. از همان روزهای ابتدایی شروع زندگی مشترک، بستگان همسرتان را با همان علاقه ای که به بستگان خود دارید، بپذیرید. اگر این ذهنیت را در خود پرورش داده باشید که مادر و پدر همسرتان، همچون مادر و پدر خود شما هستند، دیگر در مقابل گفته ها و خواسته های آنان جبهه گری ننموده و راهنمایی های آنان را تزاحم و دخالت آنان در زندگیتان قلمداد نخواهید نمود و نکته سنجی های بی مورد نخواهید داشت و درمقابل گفته های آنها که گاها ممکن است نابجا و احساسانه باشد، "مثلا، اگر مادرهمسرتان بگوید: پسرم را بعد از ازدواجش از دست دادم!"، صبر و تحمل نموده و راه حل های منطقی در مواجه با آنها پیدا خواهید نمود؛ کاری خواهید کرد تا او نظرش را عوض کرده و به این اعتقاد برسد که نه تنها پسرش را ازدست نداده، بلکه دختری مدبر و مهربان نیز به خانواده آنها ملحق شده است.
نویسنده: نسرین صفری
